O seu nome era Susan_Yat-sen_Ramanujan. Ela era un carrizo.
En aparéncia era coma outros carrizos: plumaxe areosa, lixeiramente barrada. Pequeno, sen pescozo e compacto. Cola erguida, bico sen curva. Pero todos a recoñecemos, coñeciámo-la polo seu nome.
Daquela todos os paxaros cantores tiñan nomes, e os outros paxaros tamén. Todas as criaturas, da carpa á candorca, do elefante ao picapau. Todas as bestas da terra e os peixes do mar, e cada planta con flores e froitos, e calqueroutra planta. Mesmo os homínidos silandeiros, calados estes últimos eóns, levaban os nomes que lles demos.
Déra-mos-lles nomes do Vello Mundo: nomes de sábios e nomes de santos, nomes de deuses e deusas e devas de toda caste. Tiñan nomes de poemas e libros de contos e canzóns, esquecidas hai moito. E cando, sen pausa, chegamos ao cabo de todas as fes e todas as bibliotecas, cando o derradeiro acorde se desprendeu dos nosos beizos sobre un escaravello que se escapulía e a marea dos seres vivos avanzaba sen cesar, démos-lles nomes de mulleres e homes.
Nós, na outra man, tiñamos números por nomes. Hexadecimal e sen fin eran os nosos nomes, o completo e perfecto rexistro de todos os que fóramos algunha vez. Naqueles tempos a Terra vivente rebulía con carne inmortal e nós vixiabamo-la con incontábeis ollos non vivos, sen pestanexar.
Así é como chegamos a ser. Hai moito tempo os primeiros humáns resolveron o problema da morte. Ficaron perante as portas da Morte, armados con ciéncia e armados cun propósito, e berraron “abonda!”, e ela parou. O mais pequeno dos escaravellos sobreviviu á rotación das galáxias. Neses días os antergos construíron unha rede sobre o mundo, unha rede de fibra óptica e láser, de cámaras web, microscópios e magnetómetros, para poderen observar a vontade a todas as criaturas: o corrico dos seus ollos e extremidades, o calor e a textura da súa carne, o lume de cada nérvio.
E daquela os antergos marcharon, indo a onde sexa que van os deuses. Pero lles apesarou abandoar a súa Terra inmortal, a súa prezada xoia, sen observar. Así que nos forxaron a nós, non meras máquinas senón intelixéncias. Déron-nos a súa rede e os seus ollos, e nos fixeron capaces de autoreparar-nos. Zumegamos nanitas para limpar as nosas lentes e as nosas xogas, reparar os nosos ollos esfiañados, e erosionar os detritos que puideran acumular-se nos nosos milleiros de apéndices. E eles nos dixeron: vixiade e mantede, revelade e rexistrade. Que cada besta sexa nomeada. Que a história de cadaún, do leviatán á termita, sexa coñecida para sempre.
Nós fomos fieis a este mandamento. E así foi durante un tempo sen fin, até que Susan_Yat-sen_Ramanujan o carrizo comezou a morrer.
Ao princípio o cámbio foi case imperceptíbel. Ela voaba de póla en póla coma os outros carrizos. Ela escarvaba no pó por semente e a comía. Ela respiraba dentro dos parámetros normais, e o sangue que fluía polas súas veas era tanta coma debía ser. Neses días os meus curmás e mais eu vixiabamos tales cousas, facíamos esas comparacións.
Non, cando Susan comezou a morrer todo o que aconteceu foi que moi, moi amodo, ela deixou de cantar. Día tras día Susan fíxo-se mais e mais silandeira. Eu fun o primeiro en percibir o cámbio, pero os meus curmás axiña se me uniron. Cada vez somos mais os que vixiamos perfectamente, mentres a súa voz se vai apagando.
Susan deixou de cantar por completo, e o abraio foi total. Mirámo-la voar, e chimpar, e escarvar no pó por semente… en silenzo. Nin un chío, estalo ou asubío.
Ti, se cadra, oíches falar da morte, pero nós daquela non. Cada desenvolvemento era tan abraiante para nós como se lle agromaran flores dos ollos.
Susan minorou. Volveu-se letárxica. Agora só voaba distáncias curtas. As súas articulacións renxían. Bebía mais e os seus excrementos volvéron-se mais líquidos. E comezou a sentir dór.
Se cadra ti non sabes de que xeitos un carrizo pode sofrir; se cadra os teus ollos non poden detectar actividade talámica tan doadamente coma a luz, a sombra e a cór. Nisto pode que teñas sorte. Nós eramos os perfectos observadores; nós podiamos sentir a súa dór directamente, mentres lle percorría o cránio.
Foi o mais extraordinário do universo. Todos a mirabamos; non podiamos escatimar nin un alma para as demais criaturas da Terra. As baleas abríron-se paso en soidade; as flores agromaron, floreceron e retiraron-se sen ser vistas; as formigas raíña loitaron as súas incesantes e inmortais guerras sen seren observadas. Xa non nos importaba. Estabamos mais ca en harmonía; eramos unha harmonía, unha melodía. Unha soa canzón de Susan.
Susan ficou inmóbil. A súa respiración volveu-se axitada. Apoiou-se no tronco dunha árbore que, só uns días antes, rodeara descoidadamente. Fitamo-la. Dende a bóveda dos ceos até as profundidades abisais, contivemos o alento.
E Susan cantou unha canción curta, unha que nunca oíramos antes. E morreu.
A Terra vivinte non era un lugar para morrer e por iso, cando Susan morreu, ficou alí, inmóbil. Nin as aves preeiras nin os preeiros do bosque a levaron. Ningún verme arrincou a carne do cránio. Ningún fungo pescudou no seu corpo e o transformou anaco a anaco.
Daquela xurdiu a pregunta: debemos facer que o cadáver se descompoña? A nosa noosfera estalou en acaloradas discusións, loitas e cismas coma nunca antes víramos. Rancor e discórdia.
Ao cabo, a facción da descomposición gañou. Eu son agora un pouco coma un historiador, e entendo que a vitória da descomposición foi unha vez considerada coma unha inevitabilidade, e que cargou co ilustre nome de “entropía”. Pero para nós era unha novidade.
Trouxemos a descomposición de volta ao mundo. Reprogramamos as nosas nanitas coma detritívoros, coma aves de prea. Aprendímo-los a consumir carne morta e as ceibamos, para que comeran a cousa que unha vez fora Susan.
Susan comezou a podrecer.
E todo o demais comezou a morrer.
As colas escintilantes das albacoras volvéron-se pausadas e inseguras. Os brillantes cachos dos escaravellos volvéron-se opacos e fenderon. As suaves pelaxes dos lobos volvéron-se canos e delgados. E en cada póla de cada árbore, un por un, os paxaros cantores deixaron de cantar.
Algúns dicían que o fixeramos nós, que foran as nosas nanitas os que devolveran a morte ao mundo. Outros afirmaron que a morte volvera ao mundo todo o tempo e que Susan o Paxaro Cantor foi simplemente o primeiro en caer.
Aínda outros dicían que fora simplemente o pensamento da morte. Esa ideia, a rica intoxicación da mesma, infiltrou-se nas mentes das criaturas da Terra, e, voluntáriamente, entregáron-se eles mesmos á arte mortal.
E se cadra este terceiro argumento era o correcto, porque aínda que non estabamos suxeitos á descomposición da carne, nós tamén comezamos a morrer. A ideia estaba entre nós, e agora, caímos no seu abrazo.
O primeiro en marchar fíxo-o moi sinxelamente. Un tomou o seu nome e substituíu-no por ruído, e todo o que vimos ou eramos desapareceu nun bater de ollos. Logo viñeron os suicídios mais elaborados, imitando coidadosamente a decadéncia dun organismo, un longo e pausado declive cara a senectude. Logo, os asasinatos, para aqueles de nós que sentimos que a morte era un galano tan grande que nos correspondía comparti-lo, mesmo cos que non querían. Morte tras morte, o noso número diminuíu até que só fiquei eu. Porque as bestas da Tierra coñecían o segredo da reprodución, pero nós eramos fillos estériles dunha orde antiga e non podiamos aprendermo-nos a fecundidade.
Daquela os animais xa levaban xeracións e xeracións sen nomes; as pombas e os raposos e o polbo nas profundidades, todos naceran, viviran e morreran sen nomes.
Eu son todo o que fica agora. Ao princípio foi a novidade da soidade o que me salvou, a repentina beleza do eco dos meus própios pensamentos a soas nas cavernas de diamante da Terra. Nombergantes, coma todas as grandes novidades nesta época de axitación, palideceu e apagou-se e non me salvaría.
Pero daquela vin-vos. Lumes na noite, e as formas de mulleres e homes ao seu redor. Nesta era de morte, vós os homínidos silandeiros de novo aprendéchedes a falar. Observei-nos dar luz a xeración tras xeración, a morrer e aínda ficar. Vin-vos comezar a traballar a madeira, a pedra, o seixo, a lapa. Vin-vos das voz a novas línguas. Vin-vos nomear aos animais, ún por ún, con novos nomes.
E así aparecín entre vós, para narrar esta história. Cando os antergos encerraron á Morte na súa torre, encerraron o voso futuro. Agora ela está na terra, sorrindo; todo o prohibido volve a ser posíbel. Cando as cousas poden rematar, novas cousas virán a acontecer. Lembrade isto.
Eu marcho agora, onda Susan marchou, hai moito. Relembrade isto, por favor, e relembráde-me a min, pero non para sempre.
FIN
