Dióxenes estaba a dobrar a roupa da súa nai. Á penas atopara tempo para colga-la a noite pasada. Algúns dos tecidos mais grosos ainda estaban húmidos. Ainda que odiaba que o obrigasen a facer traballo de mulleres, era o prezo por asistir á escola. O Dióxenes un poco gordecho sempre fora un rato de biblioteca, dende que podía relembrar. O seu pai, arestora resoprando e gruñendo no área da cociña, aceptara de mala gana envia-lo á escola de Herón, o profesor de fama mundial, despois de extraer certas promesas ao seu fillo de trece anos.
Héctor non lle podía negar ren ao rapaz, mália que o seu escaso salário coma escribano na biblioteca á penas chegaba a fin de mes. O entusiasmo do neno por Herón, non só o millor mestro de Alexandría, senón probabelmente do mundo, segundo a xente, fora unha espécie de recompensa en si mesma. Calquera cousa para sacar ao neno da súa habitación, e poñe-lo no mundo coma unha persoa normal. O seu pai Héctor aceptara algúns traballos de particulares para escribir libros e xa levaba pola metade unha cópia da Ilíada.
Por sorte, o seu primeiro encargo fora unha que podería transcribir practicamente durmido. Podería facer-se en quince días. Logo terían cartos por un tempo. Dióxenes sabía todo isto, xa que llo dixeran moitas veces.
O problema era que Dio precisaba un pouco de diñeiro e non tería máis remédio que pedi-lo.
Polo tanto, era crucial ter todo dobrado e con boa fasquía. A roupa levaba nos cestros toda a noite, e el estaba a traballar máis duro do que necesitaba, básicamente.
Dende que se erguera antes do mencer, o bandullo de Dio refungaba en previsión do almorzo. Era cedo, e a humidade e o frío da madrugada só suliñaba a escuridade do pequeno átrio, aberto ao ceo. Idealmente, debería te-lo feito a noite anterior, pero após dun longo día de coléxio, e despois, con el e uns amigos polas rúas e calellas da cidade até xusto antes de anoitecer, simplemente non tivera a vitalidade.
Para ser totalmente xustos con Dióxenes, fixo o traballo con abondo ledícia, ainda que coma moita outra xente, e non só escolares, era un pouco procastinador. O seu pai dixera iso e cando Dio preguntou-lle o que sinificaba, o seu pai sorrira, cos ollos azuis brillando co bo humor. Aqueles brillantes ollos azuis eran un rasgo da família. Todos os nenos os tiñan, ainda que os grandes ollos da súa nai eran dun castaño cálido escuro e suave, grazas aos seus devanceiros sírios.
– Iso sinifica que non es un lacazán-, admitira Héctor un pouco triste. – Sinifica que como pai teño algúns fallos e un deles é a paciéncia. Pero prometo seguir intentándo-o.
Sentindo o humor de seu pai, Dióxenes pedíra-lle un as decontado, unha moeda grande de bronce, o cuarto dun sextércio, para poder ir despois do coléxio a ver os elefantes co seu amigo Peleus. O momento crebára-se. O circo mudaría-se dentro de pouco e os rapaces foran ve-los todas as veces que puideron. Estaba case arrepentido de ter preguntado, pensou Dio con tristura, ao ver os ollos de seu pai escurecer-se, e deseguido as liñas que fruncian o ceño.
– Sínto-o fillo, é só que só temos dezaséis denários para chegar a fin de mes-. Héctor ergueu a cabeza de seu fillo. – Non esquezas que mañán imos á area e ti quererás algo para comer alí, sen dúbida”.
– Sínto-o pai-, Dióxenes fora sincero e de feito decidira non lle pedir cartos a seu pai nos dous días seguintes.
Dio agardara contra toda esperanza acadar alomenos un ou dous sextércios para el. Tal e como andaban as cousas, gañaba un as á semana por facer as tarefas, e nunca lle abondaba. Tiña uns poucos gastos de seu. É só que necesitaba un lapis novo, e unhas sandálias, e pan de mel para o xantar. A toga que levaba posta era a millor que tiña. Pero xa amosaba sinais de escurecemento, manchas de suxedade nos bordos e todas as outras non eran boas abondo para o coléxio. Mentres sacaba a roupa de liño e de lá do cestro, decatou-se de súpeto polo brillo dunhas luceciñas entre o tecido. Fascinado por este descobremento, axiña esqueceu os seus outros problemas. Incluinou-se de preto e apartou as roupas con coidado, xa que decote semellaba pegar-se. Dióxenes preguntára-se algunha vez se iso era por mor do auga, ou polo feito de que as mulleres as lavaban baténdo-as contra unha rocha. Ninguén puidera responder satisfatóriamente á pregunta, alomenos ninguén de por aquí. Ainda así, parecía-lle a Dio que as augas do río Nilo non-o facian estar pegañento a el, e por certo que non facian voar muxicas deste xeito. Agora a súa insaciábel curiosidade espertara verdadeiramente. Se non estivera a facer iso na escuridade, nunca se tería decatado. Dalgún xeito, isto fora un descobremento afortunado. Eran pequenos lóstregos? Velaí unha pregunta mais que lle facer ao seu mestre Herón.
Dióxenes nunca pensara que os seus pais ou os seus irmáns maiores foran estúpidos, ainda que polo que el sabía, podian se-lo. A quen os podería comparar? Semellaban alomenos tan intelixentes coma calquera dos irmáns e pais dos seus amigos. Non, todo o problema era que eles simplemente non entiendían a importáncia crucial da poesía, a música, a xeometría, o álxebra e a filosofía.
A súa irmá Eudócia era unha marabillosa intérprete do laúde de pescozo estreito de vintecatro cordas e escribía música de seu. Ben, podía haber algunha esperanza para ela, se non fora unha nena.
Á súa idade Dióxenes era mais consciente do mundo ao seu redor, mália que os bebés sempre están a fitar ao redor abraiados. Pero el pensaba moito nas cousas. E estaba aser mais consciente de si mesmo, o mundo cada vez mais grande ao seu redor, e o cosmos, e os mundos puramente imaxinários e teóricos dos filósofos.
Mentres dobraba pacientemente a roupa para a sua nai, Dióxenes tiña motivos para estar contento coa sua vida. Encantába-lle cada minuto na escola e era perfectamente consciente do priviléxio, e do que lle custaba á súa família. Pero simplemente había que face-lo. Podía haber mais na súa decisión do que semellaba a simple vista.
os seus pensamentos dirixiron-se ao seu mestre, Herón, e a algunhas das palabras que saíron da súa bioca o primeiro día de coléxio. Foran palabras que nunca esquecería. Dalgún xeito simplemente sabía-o.
Se tiro unha pedra aquí, xurdirá unha montaña nalgures ao outro lado do mundo. Se piso forte, se cadra unha árbore cae no bosque. Se mato unha formiga, nalgures debe morrer un home. Todos estamos interconectados, e interdependentes. Somos todos parte da natureza, tal e coma decretaron os deuses, coma estou seguro de que xa oístes miles de veces. Mentres estedes na miña clase deberedes comportar-vos”, declamou o alto e digno estudoso, coa súa pequena barba de moda movéndo-se en contrapunto.
Herón era un estudoso e un librepensador e non tiña medo a opinar en voz alta sobre asuntos controvertidos.
Ainda que os filósofos mais vellos e aburridos semellaban desaprobar os seus métodos, Dióxenes desenvolvera axiña unha feroz lealdade polo home.
O seu profesor tivera unhas cantas cousas que lles dicir mentres se ían coñecendo os uns aos outros. E trataba a todos os seus estudantes cun respecto tranquilo que semellara algo inusual para Dióxenes. Isto era distinto de cando estaba na casa, onde el semellaba sempre á enteira disposición dos demáis e ás veces o acusaban de mais falcatruadas das que realmente facía.
Dióxenes estaba ben enganchado. Ninguén mais repectara a súa dignidade ou lle pedira antes a súa opinión. Por fin! Alguén cun cerebro na cabeza con quen falar!
O día estaba a alumear a habitación, a colada estaba feita e non había mais muxicas que mirar. Agora, grazas a Xúpiter, é hora de comer algo. Xa podía escoitar á súa nai na cociña cos seus irmáns. Amodo pero firmemente, o ruido da casa comezou a se erguer.
—
Herón era un madrugador…
Herón era un madrugador. Nunca había tempo abondo no día para facer todo. A miúdo especulara coa natureza do tempo. Como funcionaba o tempo? Ainda que tiña un par de ideias ao respecto, non atopara o tempo para escribi-las. Era interesante como escribir as cousas forza a clarifica-las, a definir os termos con maior precisión. Pero non era iso parte do traballo do filósofo? Como lle era posíbel ao tempo acelerar e frear-se tan perceptíbelmente? E era percepción realmente, de verdade, ou se cadra esa frase non tiña sentido?
Pero se agardaba poder completar a eolípila, debería sacar o tempo de donde fora. Desgrazadamente, a única cousa que podía recurtar da súa vida era o soño. Herón atopaba difícil seguir adiante. Cun profundo saluoco, fitou para a súa face reflectida no antigo espello varnizado da parede. De feito non estaba a rexuvenecer. A súa nai estaba a amola-lo para que casase, e nunca deixaría de face-lo. Iso era unha verdade autoevidente.
– A persisténcia paga a pena-, seguía insistindo ela. – A filla da miña amiga Sofía é moi agradábel, ten unha persoalidade marabillosa, cociña, limpa, cose. Fará unha boa muller para ti.
Herón tiña un par de escravos perfectamente bós, marido e muller, moi calados e discretos. Semellaban agradecidos de coidar de todas súas ncesidades. FIcaban fóra do seu paso e nunca tivera ningún problema con eles. Por que ía precisar unha muller?
Hero, como o chamaba súa nai, curtou os pelos da nuca. Ainda que tiña unha barba e bigote espesos, mantíña-os sempre curta e razoábelmente limpa.
A súa nai Calfúrnia insistira que dalgún xeito Herón precisaba dunha esposa, cando non tiña tempo para el mesmo tal e coma era. Xirándo-se á dereita para que a luz lel dera na cara, coidadosamente afeitou-se uns mechóns mais. O brillo mate do aceite na pel, ainda suave após dun baño de vapor nun pequeno lugar privado na parte de enriba, axudou-no a atopar os recalcitrantes que non atopara a primeira vez. Se un home quere un bó afeitado, ten que face-lo alomenos tres veces. Ainda que fixera un deseño para unha navalla de tres filos, simplemente non atopara o tempo, por insistir nun tema para si mesmo polo de agora. E mesmo se poidera debuxa-lo axeitadamente, de onde pdoería tirar os cartos para financiar unha de verdade, seguía sendo un mistério para Herón.
Os galos cantaran hai moito, decatou-se consternado. O brilo do día e o rebulir do tráfico na rúa aí abaixo dixéron-lle que tiña que marchar xa. O día non espera por ninguén, díxo-se con sentimentos de irritación. Só podía apurar-se moito e facer que as cousas saíran peor. Citar simples aforismos non axudaba moito.
Ás veces precisas de resultados tanxíbeis.
Ainda así, fíxo-se-lle tarde para a xuntanza co persoal, Craso e Bruto estarían por todas partes sobre el coma unha toga suxa, coas súas olladas e susurros de desaprobación, sen dúbida comentários poco amábeis. O feito de que fosen mentes inferiores e se chamasen cínicos a si mesmos sen perseguir realmente a virtude, que era única cousa que traía a felicidade, non era de moito consolo ás veces.
Herón era mais un escéptico, ainda que tiña que formalizar esta particular escola de filosofía e non tomara moitos discípulos polo de agora. Pero iso era algo agardado. Simplemente ainda non estaba listo para eles.
Por que no nome de Hades precisaba procurar a aprobación de homes coma Craso ou Bruto ou Petrus, sen dúbida xente do mais disoluta que coñecera nunca? Nombergantes, tiña que vivir coa situación. Eran compañeiros de estudos e estaban alí para ficaren.
Algunhas preguntas eran misteriosas sen dúbida, e se cadra non tiñan resposta.
Os deuses decretára-no, díxo-se en tón de burla, cun pequeno sorriso gracioso de desaprobación aparecendo insistentemente nos recunchos da súa sardónica, sensitiva e sensual boca. Esa boca de ouro estaba a lle facer gañar a vida. e mais lle valía non eliminar nin un anaco dela.
Os ollos de Herón, grises e intelixentes pero burlóns, miráro-no dende o fondo do espello.
– Estamos a face-lo ben, dixo-se a si mesmo. – Se non pasa nada é mellor ser positivo.
Colleu a toalla, após de se salpicar os restos da auga fría na face.
Se se saltaba o almorzo, podería estar nunha hora mais ou menos traballando na eolípila. Todo o que tiña que facer é relembrar tomar as súas notas de profesor esta vez, ou do contrário tería que correr de volta para colle-las. Onte, tivera moitísima presa. A Herón caéra-lle o pesado pergameo na rúa, e a fita se perdera, co resultado de que a cousa se desenrolou e tivo que recolle-la. Co denso tráfego, chegara moi tarde onte, e hoxe era día de mercado. As rúas serían unha loucura após de certa hora. Todo o que tiña que facer era engadir unhas poucas pezas á máquina, se todo encaixaba correctamente. Logo podería apretar todas as roscas e meter-lle auga. Daquela, o coiro selaría e as partes de madeira poderían soportar un pouco de auga. En teoría, canto mais forte sele, mais forte será a súa eficiéncia. Ainda que xa “sabía” dalgún xeito que todo isto era certo, quería probar-llo a si mesmo, antes de publicar os seus descobrementos ou mesmo falar a ninguén sobre eles. Un dos seus peores pesadelos, se cadra non totalmente racional, era que algunha mente inferior poidera roubar as súas ideias e teorías e publica-las primeiro, afirmando que o traballo era de seu.
O só pensamento facía-lle ferver o sangue. Herón cazaría-o e mataría-o na praza diante de mil testemuñas, se iso acontecía. Era ún dos poucos pensamentos que podían alporiza-lo de verdade. Ese temíbel temperamento estaba sempre a axexar baixo a superfície, el sabía-o.
Sería bó garda-lo no sítio.
—
Dióxenes e Peleus…
Dióxenes e Pelaus saían normalmente de casa tan cediño coma podían, e entretíñan-se lacazáns na dirección xeral á escola. Eses preciosos intres lonxe das súas famílias era o único intre que podían chamar de seu, ou iso semellaba ás veces. Era un tempo para falar, para rir, e para planear as súas seguintes escapadas, ou meramente para tramar coma os nenos pequenos.
Decote, ao regreso á casa da escola, eran recrutados para traballar na casa, ou facer recados para as súas nais, ou descubrían que foran elixidos para cuidar dos seus irmáns pequenos. Tentar manter calados aos irmáns e irmás pequenos mentres mamá durmía a sesta era un pesadelo, coma sabían por experiéncia.
Os rapaces desviában-se decote do camiño á escola, dependendo de cando saíran da casa. Podían pasar polos peiraos no porto, que eran relativamente seguros á luz do día. Ou ás veces acurtaban polos fóros, coma este polo teatro, que se estendían espallados pola cidade. A pura variedade de razas e faces era abraiante e a miúdo divertida. Por algún motivo hoxe, se cadra porque non se viran nalgún tempo, os rapaces elixiran acurtar pola rúa dos ferreiros de cobre. Este era sempre un bárrio fascinante da cidade, debido ao feito de que facer cousas de cobre, coma potes e olas e un cento doutras cousas era ruidoso e emocionante, con moita acción e unha chea de cousas que ver.
Un amigo do pai de Peleus, que exercía aquí o seu ofício, saudou e moveu a cabeza cando pasaron, e continou regateando por unha pequena furna funerária de bronce, cun brilo nos ollos que presaxiaba un bonito benefício. A conversa semellaba ir ben polo que oíron ao pasar, coas orellas dos rapaces batendo, os ollos alerta coa curiosidade por toda a actividade ao seu redor.
Os carros descargaban fronte aos almacéns, algúns con lingotes, follas e paos de cobre, outros con mercancía rematada para as ventás das tendas que se espallaban fronte á rúa, e outros apiados co apagado e non impresionante cor do cobre, todos limpos e listos para se fundiren nas forxas que se aliñaban ao longo da calella, cos montóns de carbón, ou cargados de mercadurías recén traídas para comerciar polo río que era a vida da cidade. O río eraa fonte da riqueza e da importáncia da cidade, ambos rapaces sabían-o, traíno grandes reservas de grán dende o interior ao sul. Este tesouro dourado exportába-se a Roma, a capital do império, e dez mil lugares mais. Semellaba que mil barcos ao día chegaran aos peiraos e partisen logo igual de rápido.
Con moito tempo nas mans, ambos rapaces estaban desexando chegar ao seu próximo destino, a rúa dos armeiros. Como os rapaces eran praces, estaban ansiosos por ver todas as novas espadas relocintes, escudos e cascos á mostra. Algúns dos fabricantes poría-nos en marcos de madeira ou mesmo nun manequín de madeira, e mostrába-nos impresionantes diante das súas ventás, para atraír aos clientes á tenda. os prezos eran abraiantes, ainda que ambos rapaces esperaban ser centurións algún día. A dificultade era que primeiro tiñas que brilar coma lexionário, e eles supuñan que as millores armas non só se precisaban na batalla, senón que eran unha medida do estatus de quen as portaba.
Unha arma ben feita, xa fora unha espada, un recurvado arco ou un escudo ou unha lanza, tiñan unha certa crúa beleza de seu. No seu maxín vían-se levándo-os na batalla, e as orgullosas faces das súas nais cando volveran a casa vitoriosos e cargados de escravos e botín. Cada arma tiña unha máxia especial dentro do metal ou da madeira da que estaban feitas.
Foi con abraio que Dióxenes viu a Herón, o seu profesor, camiñando á presa pola intersección do seguinte cruce de rúas, enfrascado nalgún asunto misterioso de seu a esta hora ceda. A súa túnica pálida inchándo-se por baixo del, era unha figura convincente mentres camiñaba rúa abaixo.
– É Herón-, boquexou, agarrando o brazo do seu compañeiro e parándo-o para que bota-se unha ollada. – Pregúnto-me o que estará a facer con tanta presa?.
Peleus simplemente moveu a cabeza con desinterese.
– Probábelmente vai ao coléxio-, suxeriu. – Non quero falar con el-.
Peleus estaba decidido a tirar proveito de cada intre de pracer deste paseo, e Dióxenes podía entende-lo. Pero non-o puido evitar.
– Sigámo-lo!-, suxeriu, fitando aos ollos de Peleus con traveso regocixo.
Peleus relembrou unha vez que simplemente escolleran un home gordo e que semellaba rico e o seguiran pola cidade, case toda a mañán, agochándo-se e evitando ser vistos, e rindo incontrolabelmente nas raras ocasións nas que el se daba a volta. El ficaba aí parado fruncindo-lles o ceño e obviamente preguntándo-se por que fora elixido para este tratamento. A súa expresión semellaba dicir que mentres que non lle tirasen pedras á cabeza ou tentasen rouba-lo ou burlar-se del sen respecto, non podía preocupar-se menos polo que pensaran un par de nenos. Ainda así, foran uns intres divertidos mentres duraron.
Peleus enrugou os hombros sen definir-se.
– Vale, por que non?-, asentiu. – Pero mais vale que non nos vexa.
– Ese é o desafío”, recoñeceu Dióxenes. “Pero sempre podemos dicir que estabamos perdidos, e que tentábamos que nos recollese. Así que podíamos pedir-lle que nos axude a volver a casa. Vale?”.
– Nunca vai crer iso-, murmurou Peleus.
– Daquela mais vale que non nos pille -, dixo Dio mentres as súas sandálias palmeaban o pavemento. – Mentres nos manteñamos fieis á nosa história estaremos ben.
A parella de rapaces seguiu ao profesor polas ateigadas rúas e prazas, sabendo que o desafío real sería se el entraba nalgunha calella e se miraba atrás no intre inaxeitado. Seguíro-no a distáncia, cuchicheando e rindo de cando en vez.
– Xeno debería estar aquí-, díxo-lle Peleus.
Dióxenes e Peleus tiñan moitos outros amigos en común e o mais próximo era Xenófanes. Pero Xeno tiña o hábito de durmir até o derradeiro intre e logo sair correndo á escola mesmo sen lavar-se ou sen unha cunca de leite. A família de Xeno era probábelmente a mais rica do seu círculo de amigos, por moi pequeno que fose, pero o tímido e intermitente Xeno sempre cheiraba. Todos se burlaban del de cando en vez, pero a el non lle importaba. Xeno era o mais caladiño de todos os seus amigos, pero divertía-se do seu própio xeito.
Dióxenes sorriu ao pensar no que se estaba a perder hoxe, e a ollada que tería na face cando lle contaran sobre isto! Se Xeno era espelido, comezaría a se erguer un pouco antes polas mañás. Dio mirou camelos e burros cargados, tentando averiguar a onde ía Herón.
Peleus ficou alí, pegadiño a el para non separar-se na melé de pes e tráfego de animais. Esquivaron os carros e os bocois, homes e cabalos, bois e cans, e gatos, e as sempre presentes gaivotas procurando comida. Todo xunto facía un sordo ruxido de fondo. O cuchicheo de Peleus era rouco e alto. Semellaba que o seu senso satírico da diversión ficara resentido polo potencial desta situación.
– Preguntei-me decote o que faría no seu día libre-, bromeou Peleus, case dobrando o seu regocixo e satisfacción por esta incursión.
Dióxenes era se cadra mais sério, pero daquela a Peleus non lle gustaba o coléxio tanto coma a el. Decatou-se diso cun comezo de comprensión. Era certo que a situación tiña os seus perigos. Era coma se non poidera evita-lo algunhas veces. Divertidísimo coma o seu amigo, tamén estaba un pouco nervoso. Se cadra algún pequeno consolo podería axudar. Pensou axiña.
– Todo o que temos que facer é superar ao Mestre nos olivares da académia- , apuntou Dióxenes; abondo sen alento para estar seguro, – e estaremos ben -.
Desgrazadamente, simplemente non saiu así.
—
Heron sacou a chave da porta e abriu-na de par en par…
Heron sacou a chave da porta e abriu-na de par en par. Non planeara outra cousa que facer montaxe esta mañán, e polas portas entrou unha chea de luz, pero pechou-nas decontado para evitar os ollos curiosos dos extraños que pasaran. Collendo unha tabliña de madeira dunha xarriña nun estante xunto a porta, decidiu conseguir algo de luz aquí.
Fixo chispas cun isqueiro nunha mecha coidadosamente situada no cabo do facho. Cando prendeu, utilizouno para acender as lámpadas, cheas dun alcool que mercara ao alquimista de mais abaixo. Estaba destilado do bitume. O fluido claro e aromático ardeu cunha chama azul e clara pero quente cunha punta amarela.
Cando as chamas acadaron os recunchos, a habitación acendeu-se e uns poucos detalles fixéron-se visíbeis, se ben na escuridade pasarían uns poucos intres antes de que poidera chegar a traballar comodamente. Heron ficou alí un intre admirándo a cousa. El chamába-a “motor reaccionário” a falla dun millor termo. Á súa esquerda estaba o enorme cilindro óco, cun fogón baixo dela. Este fervería o auga e produciría vapor. Os tubos ían dende a parte de enriba da caldeira, facían vários xiros en ángulo e espallában-se apoiados por abrazadeiras até o cabo dunha grande esfera rotatória, que era o auténtico descobremento na súa mente.
A ideia en si era tomar unha forza liñal e converte-la nun movemento rotatório, con forza abondo para facer un traballo útil. E sen proba-la non tiña nin ideia de que era capaz ou mesmo se pagaba a pena tenta-lo. Deixara unha parte do eixo libre para poder montar unha polea nel, despois fixo os cálculos e averiguou como de grande bebía ser a circunferéncia. O problema coa polea, ou unha engranaxe dese tipo, era cando tuiña un burato redondo. O óco era redondo. Como podería soste-la ao óco co agarre abondo para vencer ao par de torsión e que non esbara-se?
Inventara a ideia dunha ranura no óco e unha no interior da polea, e unha chave cadrada que se axustara. Funcionaría? E que se funcionaba? Que pasa se o resto da máquina non funciona? O que racharía primeiro, esencialmente, e por que?
O que construira impresionába-o. Non crira que fora posíbel, ao princípio. Moitos dos pequenos problemas tácticos semellaran insolúbeis cando concebira ao comezo a máquina na cabeza.
Como facer unha cámara, forte abondo, e dura abondo para aturar esa presión?
Os preceptos matemáticos que governan a presión danzaron na súa cabeza, unha simboloxía arcana falando unha língua que só os deuses podían escoitar. E se ún perdía a fe?
E se tiña dúbidas?
E como facer xuntas de rotación que foran ócas, para que a presión do vapor poidera pasar por elas sen racha-las? Heron rematara facendo selos, curtados coidadosamente con coiro, e engraxadas con aceite de ovella. Fundira, purificara e moldeara pequenos tapóns redondos, cun fino burato curtado ao través, coma superfícies que debían soportar a presión do tanque rotando por riba. Pasara días, seica, redondeando as partes exteriores, axustándo-as forte abondo nos seus ócos.
Sofrira uns cantos pesadelos, tentando averiguar como taladrar ócos en pequenos moldes redondeados.
E como de grande debía facer o burato nas aspas? Mirara o tamaño da caldeira e logo seguira adiante cos seus instintos. Precisaba ter moito vapor pasando pola cámara e saindo moito mais apresa… esa era a súa teoría. Pero precisabas ter un punto de início. E como de grande debía ser a caldeira? Cando non tiña moita ideia práctica de canta auga e canto aire meter ou durante canto tempo unha cantidade dada de auga podía fornecer á máquina, ou cada canto tempo debía cambiar a leña para mante-lo fervendo, ou miles doutros problemas, todos molestos, e todos dos que ninguén tentara antes ningunha desas técnicas. Ainda que os inventores bateran paneis curvos anteriormente e os remacharan despois, nunca ninguén tentara face-los a proba de alta presión. Ninguén tentara antes ferver auga nun recinto sen aire, sen face-lo estourar todo, ou alomenos rachando as xuntas. Isto sempre traía consecuéncias desastrosas para o construtor. Ainda que o entusiasmo semellaba dirixir sempre o proxecto, tiña que mante-lo en perspectiva e non voar a súa maldita cabeza aloucada no proceso. Deseñara unha válvula de rosca para permitir que o auga se quencese axeitadametne antes de escomezar o proceso. Construíra un tapón de mola para eliminar a presión antes de que o recipiente estoura-se coa presión, algo do que tan só podía imaxinar o resultado. Unha vez que decedira usar o tapón de mola para controlar a cantidade de vapor que saía da caldeira, tivo que contastar á pregunta de como de aberto debía ser, e cando. Os problemas non tiñan fin. Tan só continuaban e continuaban.
Heron aprendera moito sobre si mesmo mentres debuxaba e construía este artefacto.
Por raro que semellara, cando miraba no debuxo, as partes reais semellaban terríbelmente pequenas, así que rachara os planos e escomezara todo outra vez. Odiaba iso, porque todo custaba un pouco de diñeiro e algunhas cousas custaran unha cantidade abraiante de diñeiro, coma unas poucas onzas de estano, chumbo e antimónio de Bretaña polos portes. Levára-lle semanas de Vulcanoloxía dar cunha boa aleación lixeira para as superfícies pulidas. Con sorte, os tapóns de coiro aturarían presión abondo cando se axustaran. Condensar o aparello de resorte de Arquímedes nunha miniatura de axuste fora un auténtico golpe de xénio, pero… pero. Demasiados “ses”, “es” e “peros”, para a súa forma de pensar. Funcionaría realmente? Taladrar buratos e curtar pequenas espirais dentro levára-lle semanas de pacente proba-e-error. Non sabía se algo, calquera cousa nesta máquina funcionaría tal e coma fora deseñada. Heron inventara literalmente ferramentas para facer ferramentas. Un taladro que curtaba resortes, un xeito de facer e selar tubos de cobre. Unha válvula, ou un resorte forte e moi pulido con tensión abondo. Todo era un desafío.
Outra molesta consideración era que Heron semellaba estar só case todo o tempo.
Unha vez relembrou que tiña uns cantos amigos.
O que acontecera con eles? Onde estaban agora? A grande pregunta era: o que lle acontecera a el? Para inspira-lo, para estimula-lo, para face-lo escoller esta obsesión? Había intres nos que seriamente se preguntaba que error cometera. Era coma unha espécie de enfermidade, que debía ter contraído respirando algún aire pestilente nalgures.
Heron recoñeceu que se podía crear unha m’quina que producía a forza de vinte ou trinta cabalos, unha que fora abondo pequena e portátil, podería averiguar un xeito de tirar dos vagóns no raíl de Tsiolkos, qeu se usaba para transportar mercancía polo istmo de Conríntio. O camiño surcado e con travesaños era tecnoloxía punta daquela, pero estaba a mosar as súas limitacións, considerando o tráfico potencial que pdoería levar se se incrementa-se a súa velocidade. E incrementar a velocidade podería sinificar incrementar as tarifas. Podería poñer o seu motor nun vagón, e usa-lo para tirar doutros vagóns, se cadra mais dun á vez!
Non só sería un home rico, e iso xa era bó abondo. Tamén sería famoso para sempre, e iso era algo a considerar realmente. Unha das cousas que aprendera sobre si mesmo era que tiña un ego. En certo xeito, era agradecido, ainda que a humildade era unha millor política a longo prazo. Pero había veces que se preguntaba se o ego era a única cousa que o mantiña ás veces.
—
Os rapaces entraran na calella.
Os rapaces entraran na calella, e logo atrás do edifício. Atoparan un día mais ou menos estábel, porque o sol estaba a ser abrasador. Case todos os días eran cun ceo sen nubes. Era só un posto, cun tellado baixo e inclinado. Dentro había unha pila de palla e un bebedeiro con auga morna. Non había gando dentro hoxe, ainda que había un carro e un boi detrás do seguinte edifício. O boi tiña unha bolsa de comida diante do morro, masticando amodo nun feixe de gran, pero non había ninguén por alí. Tiña unha saba branca delgada e transparente por riba para afasta-la do sol. Algunhasvoces lonxanas viñan da porta traseira daquel edifício, pero coma era unha carnicería e eles sabían que había uns cantos clientes dentro, a posibilidade de que alguén saíra por alí a curto prazo era pequena. Todas as portas anónimas na calella estaban pechadas por dentro. Ainda que tiñan pequenos mirillas, a posibilidade de que alguén estivese a mirar por elas nese intre era pequena. A tranquilidade era case abraiante aquí, despois de todo o ruido e o barullo das rúas.
Ambos rapaces botaron unha ollada rápida e tentaron escoitar. Estaban na cara noroeste do edifício. Unha vez as súas sombras, que se moveron polo chan dentro dun almacén, lles meteran nun grande problema, ou case, de non ser porque fuxiron polos tellados até etaren a média milla de distáncia. Non querían que acontecese así, é só que os tellados eran por completo outro mundo, e tiñan enerxía abondo para escalar.
O sol tras as súas cabezas traizoára-os, ademais do feito de que a xente dentro do lugar estaba acougada, ocupada nos seus própios asuntos. A simple curiosidade fora case a súa perdición.
O pai de Peleus advertíra-o: “Se os centurións te traen a casa unha vez mais, será á rúa a onde vaias”.
O pai de Dióxenes dixera algo semellante, “Non esperes que vaia ao centro da cidade no médio da noite e te dea seguridade… podes apodrecer alí cos bébedos, os asasinos e os lunáticos até que atope os cartos…” e Dios pillara o chiste.
– Arriba-, murmurou Dióxenes, e Peleus mirou con medo aos postes en ángulo.
Ainda non era peor que a baixante que levaba ao durmitório trasiero do insulae, un pequeno apartamento de tres divisións onde vivía a média milla do forum de Augusto.
Dióxenes puxo as mans xuntas e Peleus escalou por elas. Cun empurrón do robusto Dióxenes ergueu-se no aire cun pequeno refungo polo esforzo. Unha vez no aleiro do tellado, Peleus volveu-se, deslizou-se ao redor até que estivo mirando polo borde mentres Dióxenes desataba e logo ataba con coidado o seu cinto.
– Non está mal, asubiou Peleus, informando da condición do tellado e do seu valor friccional.
A parella fixera isto antes. Peleus espallou-se coma un águia, as pernas moi abertas e agarrado. Peleus fixo oscilar o seu brazo sobre o borde, totalmente relaxado, e alongándo-o o mais posíbel. Dio alcanzou-no, agarrou-lle polo pulso e descolgou-se coma un mono, deixándo o corpo laxo polos brazos e as articulacións e balaceando os pes, con Peleus tirando do seu cinto.
Logo entraron silandeiros pola primeira ventá, notando que o seu exterior estaba ainda nas sombras e que estaba cuberta de pó, raiaduras e arañeiras. Escoitando atentamente e vixiando ambos sentidos da calella cada poucos segundos, a parella de rueirosfitou polos recunchos mais baixos do groso e distorsionado cristal e tentou localizar a Heron.
O que miraron dentro era tan sorprendente e tan distinto que tiveron problemas para falar delo. Ambos rapaces deron un grito afogado de medo e consternación cando o sinificado da escena debaixo deles entrou nas súas mentes abraiadas.
O seu profesor Heron estaba de costas a eles e semellaba estar fronte a tres indivíduos, espallados dous deles esquerda e á dereita de Heron, cun mais ca sinistro propósito. Ambos rapaces recoñeceron a situación nun chisco. As dúas cabezas se volveron coma unha e souberon que tiñan que facer algo, pero o que? Instintivamente e nunha fracción de segundo de tempo, comunicáron-se en silenzo, con pequenos acenos e aumentándo-os cuns poucos asubíos.
Ambos rapaces botaron outra longa ollada dentro, e daquela Dio palmeou a Peleus no ombro. Logo Dióxenes deslizou-se abaixo polo tellado, xa sen ciudar o silenzo, canto mais ruido millor.
Bateu na area branda do chan, conténdo-se e apretando a correr pola rúa e por diante do almacén.
mesmo nese intre puido escoitar a Peleus batendo e dando golpes na ventá e berrando malditos asasinos con todas as suas forzas.
—
Á luz derramada…
Á luz derramada a través da porta que se abriu de súpeto, Heron estaba enfrontándo-se a tres homes, que estaban aquí claramente por un motivo. O estómago deu-lle un tumbo cando viu os coitelos.
O barullo destraiu a Heron nun mal intre, pero funcionou ben. Estivera preguntándo-se cando facer algún movemento, pero se hai que dicir a verdade, eles xa se estaban a mover e era demasiado tarde. Non había lugar onde fuxir.
Os ruídos que viñan de arriba e de atrás de Heron foran xusto abondo para distraer a súa atención. O profesor agarrou ao pequeno da súa esquerda e cun rápido xiro partiu-lle o pescozo. Morto antes de chegar ao chan, a figura que caía fora abondo para lle mercar outra fracción de tempo. Duas parellas de ollos abraiados miraron o corpo, logo enriba de novo… o da dereita era o mais próximo. Tamén era moi pequeno.
O seu pe calzado con sandálias varreu as canillas do que estaba á súa dereita, espidas e expostas no canto de envoltas nun caftán; e Heron curtou-lle brutalmente a gorxa. Este home estaría caído alomenos durante os seguintes alentos, que eran o único tempo que lle quedaba.
O terceiro home, o do médio, botára-se para atrá, de feito chimpou para atrás cando os os outros dous se botaran cara adiante. Danzou alí, atrás e adiante cos pes, a folla do coitelo extendida un brillo de humor nos ollos, listo e confiado.
Todo o asunto fora crudamente silencioso até entón. Heron sabía dalgún xeito que este era o autenticamente malvado, dalgún xeito moito mais perigoso ca os dous matóns de bazar. Algo na pequena e áxil figur, que levaba pantalóns escuros e unha chaqueta curta con capucha e ollos ardentes, barba gris e negra perfectamente recurtada. Os ollos de negro carbón ardían fitando a Heron dende o interior da capucha.
Este home era un profesional, un facho fortemente atado de enerxía e fúria controlada.
– Sabía que eras diferente! – bufou o ameazador extraño. “Pero el advertiu-me, para ser xustos…”.
– Quen es tí? – berrou Heron con súbito medo, – De que vai isto?
– O Areópago, – dixo a voz do home, e Heron atopou-se perdido. Non estivera en Atenas dende había vinte anos. O poderoso governo civil nominal non tiña ren contra el, ou alomenos ningún que el soubera. Era un irrelevante vestíxio da antiga glória, un recordo dun pasado que foi útil.
O asasino mencionou un nome, e o sangue de Heron conxeou-se. Un amigo dun amigo dun amigo… ou un inimigo. E ese inimigo odiaba aos atomistas, ou aos suspeitosos de atomistas. Mesmo un rumor abondaba para que o matasen a un. E un inimigo podía espallar un rumor, se era malvado abondo.
– Por que? – preguntou desconcertado polo que podería ter provocado isto.
– El ten unha memória moi boa – dixo o outro nun tón conversacional, escoitando as pisadas afóra diante de Herón, e recoñecendo o seu sinificado. Estaba polo momento desbordado por unha entidade descoñecida.
– Deixa ir aos rapaces – dixo Herón cun berro sufocado no segundo exacto no que o asasino de aluguerse abalanzaba cara el, coa súa brillante espada lista, e coa man esquerda botando unha nube de fume ou pó ou… pementa!
– Non!
– O ruído sa súa própia espada pequena batendo na conca do ollo do asasino foi un pequeno consolo, xa que o mesmo Herón ficara cego, e fuxindo do forte agarrón do outro… o fétido alento do home atrapando-o pola parte de atrás da súa gorxa, obrigándo-o a tusir descontroladamente. O rouco alento do profesor desgarrou precariamente no seu peito e gorxa mentres agardaba aterrado. As pernas cruzadas, agarrando cada ún ás do outro, os homes empurrándo-se e loitando con ódio e medo. Heron puido escoitar o pequeno berro de Dio cando viu o cadro paralizado, os dous homes tentando matar-se o un ao outro.
Grazas aos deuses polo servizo militar e o duro adestramento de Mellobaudes, o Primus Pilus sarmacián, que non sofría por manter vivos aos parvos. E cando se dicía así, era literalmente. Pero fixéra-lle actuar antes de pensar o antes posíbel. Ficara completamente cego…
Heron ficou agardando que a espada do asasino o matase, os ollos cheos de bágoas, e escoitando a voz do seu estudante Dióxenes de toda a xente berrando de medo e chamándo-o polo seu nome. O pulso do matón, o brazo que agarraba o coitelo estaba fortemente atrapado no sorte apretón de Herón! Case sentíu os seus intestinos deixar-se ir cando se decatou de que gañara. Unha pequena sombra moveu-se pola porta.
– Mestre! – berrou a voz estremecida de Dio.
– Dióxenes! – berrou o profesor, horrorizado de que o rapaz estivera aquí para ver isto, o que acontecera…
Amodo o corpo, empapado de sangue e suor, comezou a relaxar o seu agarre, e puido deixar caer ao morto nos poirentos tablóns do chan. Dalgún xeito no médi doe toda a loita o segundo matón se erguera e tambaleára-se fóra da porta. Dióxenes e Peleus correron a fume de carozo, lanzando pedras e berrando maldicións. A aguda comprensión bateu ao filósofo e berrou para eles con presa e desacougo pola súa seguridade.
– Rapaces! Rapaces! – berrou Herón – Volvede aquí!
As súas palabras foron devoltas burlonamente polo eco, abraiantemente forte no repentino silenzo que caíra. Os xeonllos de Heron estaban moi febles e tremorosos… o seu estómago tremía incontrolábel.
Por toda a habitación, coa eolípila facendo vulto aí no médio, a repentina paz burlába-se del e das súas pretensións dunha ciéncia civilizada. Sentiu unha súpeta e urxente necesidade de vomitar, mentres se dirixía a un pequeno taburete para sentar e recupear o alento. O corazón semellaba incapaz de se calmar. Terríbelmente, os ruidos da rúa afóra semellaron continuar coma se nada acontecera. Pero había dous homes mortos aos seus pes, e ainda podía escoitar ao rapaces berrando a médio bloque de distáncia. Non podías discutir con iso. Herón secou-se as bágoas dos ollos co borde da súa túnica.
Así que Domiciano estaba aínda tras del, todos eses anos despois. Herón sentou-se alí contemplando a súa fermosa eolípila con desesperación, agardando que os nenos puideran regresar axiña.
– Polo cuspe de Caronte o barqueiro!
Maldeciu, suavemente unha e outra vez, á penas capaz de ver a luz do portal a través das bágoas que ainda fluían pola súa face demacrada.
